نقد علمی مستند غیاث الدین جمشید کاشانی در دانشگاه کاشان برگزار شد

همزمان با هفته پژوهش سمینار نقد و بررسی علمی فیلم مستند غیاث الدین جمشید کاشانی در روز دوشنبه 30 آذر 1394 در دانشگاه کاشان برگزار شد

 

عضو هیات علمی گروه ریاضی دانشگاه کاشان در این نشست به جایگاه غیاث الدین جمشید کاشانی در بین سه دانشمند برجسته ریاضی در ایران، یعنی خوارزمی، خیام و جمشید کاشانی پرداخت.

 

پروفسور اشرفی  در ادامه با تشریح اهمیت فعالیتهای محاسباتی جمشید کاشانی که گاه تا چند صد سال بعد بی مانند بوده پرداخت.

 

وی که پژوهشی گسترده درباره تاریخچه محاسبه عدد پی انجام داده است گفت: در بین دانشمندان، جمشید کاشانی شاخص ترین پژوهش را در این زمینه انجام داده است.

 

وی همچنین به موضوع دقت جمشید کاشانی در محاسبه جیب(سینوس) زاویه یک درجه پرداخت و به اهمیت این محاسبات در کاربردهای نجومی اشاره کرد.

 

پژوهشگر تاریخ علم نیز در  این نشست با نگاهی از دیدگاه تاریخ علم به این فیلم مستند، اشاره صریح به سن جمشید در زمان نگارش بعضی از کتابهایش را چندان علمی ندانستند. چراکه سال تولد جمشید کاشانی دقیقا مشخص نبوده و بر اساس حدس و گمان سال 790 هجری قمری بیان شده است.

 

محمد رضا عرشی همچنین اهمیت نگارش کتاب مفتاح الحساب توسط جمشید کاشانی را نه تنها در بیان شیوه های جدید محاسبه، بلکه در روش آموزش دانش حساب در ریاضیات بیان کرد.

 

در ادامه مهندس صفایی ابتدا به بیان جنبه های شخصیتی جمشید کاشانی اشاره و توانایی فیلم مستند غیاث الدین جمشید کاشانی را در بازگو کردن اکثر این ویژگیهای علمی ستودنی دانست.

 

وی به کسب آگاهی توسط کارگردان در رابطه با فعالیتهای جمشید کاشانی اشاره کرد و افزود: ساختار پیوسته زمانی فیلم منطبق با زندگینامه جمشید کاشانی، استفاده از قابلیتهای بصری سریال تلویزیونی نردبان آسمان بدون اینکه اشتباهات فاحش علمی این سریال را تکرار کند، استفاده از پویانمایی(انیمیشن) برای بیان بهتر مفاهیم که کمتر در مستندهای ایرانی رایج است، استفاده از تصاویر نسخه های خطی واقعی و تقریبا همزمان با ریتم فیلم و گفتار متن، تفکیک فعالیتهای ریاضی و نجوم در دو بخش و در نهایت مصاحبه با شخصیتهای علمی متعدد  از جمله نقاط قوت این مجموعه است.

 

صفایی نمایش ساختار غیر واقعی و مجعول طبق المناطق، اشاره نکردن به کاربرد مدار غیر دایره ای برای بعضی از سیارات در ساختار طبق المناطق که توجه به آن در زمان خود می توانست از جمله جهشهای علمی در ایران باشد و توضیحات ناکافی در باره ابزار لوح اتصالات را از کاستی های این مجموعه برشمرد و در پایان به دلایل احتمالی افول علوم دقیقه و گرایش به علوم غریبه از دوران صفوی در ایران اشاره کرد.

 

فیلم مستند تلویزیونی غیاث الدین جمشید کاشانی در دو بخش 50 دقیقه ای به کارگردانی حسن هدایت ساخته شده و در اوایل پاییر 1394 از شبکه چهار سیما به نمایش درآمد.

 

در بخش نخست این مستند به اختصار زندگینامه جمشید کاشانی بیان شده و به آثار و اختراعات و فعالیت های برجسته علمی این دانشمند ایرانی در زمینه نجوم پرداخته شده است. در بخش دوم به ابداعات جمشید کاشانی در زمینه ریاضیات و اهمیت آن در زمان خود پرداخته و در پایان کارنامه ای از درخشان ترین فعالیت های پژوهشی این شخصیت علمی بین المللی مطرح گردیده است.