ساخت ساعت آفتابی افقی توسط کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان در روستای استرک کاشان

همزمان با روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی، ستاره شناس و فیلسوف بزرگ ایرانی و روز مهندس ساعت آفتابی روستای استرک کاشان رونمایی شد.

 محاسبات، طراحی و ساخت این ساعت آفتابی افقی با قابلیت نمایش ساعت رسمی ایران توسط آقای صفایی، کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان انجام شده است.

 کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان با اشاره به اینکه امروزه در تمام دنیا، ساعتهای آفتابی قدیمی مایه افتخار جوامع است افزود: گرچه با توسعه ساعتهای دیجیتالی، کاربرد ساعتهای آفتابی کمرنگ شده است، اما نمادی از رشد فرهنگی هر منطقه به شمار می آیند.

 مهندس صفایی اظهار داشت: این ابزار سنتی نه تنها جنبه آموزشی و زیبایی شناختی دارد، بلکه با نگاهی هوشمندانه، توجه انسان امروزی را به استفاده بیشتر از انرژی خورشیدی جلب می نماید.

 وی خاطر نشان کرد: ساعتهای آفتابی بر اساس نوع شاخص و صفحه ساعت به چند دسته تقسیم می شود و این ابزارها معمولا ساعت خورشیدی محلی را نشان می دهد.

 وی با بیان اینکه ساعت آفتاب روستای استرک کاشان از نوع افقی است افزود: این ساعت برای طول جغرافیایی 51 درجه و 14 دقیقه و 22 ثانیه شرقی و عرض جغرافیایی 34 درجه و 1 دقیقه و 11 ثانیه شمالی طراحی شده است.

 وی اسکلت این ساعت را از جنس فولاد با صقحه ای از جنس فلز استیل بر روی مربعی به طول ظلع یک متر که خطوط و نوشته ها بر روی آن حکاکی شده است ذکر کرد و گفت: محاسبات آن به گونه ای انجام گرفته است که بتواند ساعت رسمی ایران را نشان دهد.

 صفایی خاطر نشان کرد: دیگر کاربرد آن قابلیت تعیین نیمروز یا همان لحظه اذان ظهر به افق محل استقرار آن یعنی پارک روستای استرک است.

 وی افزود: قابلیت نمایش تقویم بر اساس گاهشماری ایرانی، بصورت منحنی هایی بر روی صفحه ساعت از دیگر کاربردهای آن است. همچنین جهت نمای قبله بر روی صفحه ساعت حک شده است.

 وی با اشاره به اینکه تزئینات روی صفحه ساعت از نقوش باستانی ایران یعنی نقوش مفرغهای لرستان و تخت جمشید است اظهار داشت: با توجه به اینکه فرش کاشان یکی افتخارات منطقه است، در کناره ساعت از نقوش اسلیمی برگرفته از فرش کاشان با فلز برنج بصورت مشبک بهره گرفته شده و در حاشیه پایین صفحه نیز از تزئینات فولادی فرفوژه استفاده شده و صفحه راهنمای استفاده از ساعت با توضیحاتی درباره کارکرد و جدول تعدیل زمان درون قابی در بین تزئینات فولادی جای گرفته است.

 صفایی با بیان اینکه ساعت آفتابی روستای استرک، نخستین و تنها ساعت آفتابی ساخته شده در شهرستان کاشان است ابراز امیدواری کرد: بتوانیم با ساخت چنین نمادهای علمی فرهنگی، جایگاه فرهنگ غنی میهن را به نسل های آینده گوشزد نماییم.

 آقای صفایی کارشناس رصدخانه دانشگاه کاشان کلیه مراحل محاسبه، طراحی و اجرای این ساعت را در حدود سه ماه انجام داده و تا پایان آبان 1393 ساخت آن تکمیل نمود. ایشان بیش از 16 سال است که به مطالعه، طراحی و ساخت ابزارهای نجوم قدیم پرداخته است.