استاد دانشگاه کاشان: امام علی(ع) در شیوه زمامداری هیچ فاصله و حجابی با مردم نداشت
عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه کاشان با تاکید بر اینکه بهترین منشور دولت مردمی برای کارگزاران در نهج‌البلاغه ترسیم شده است، گفت: امام علی(ع) در شیوه زمامداری هیچ فاصله و حجابی با مردم نداشت و فاصله‌گرفتن از مردم را ستم به آنان و ظلم به زمامدار دانسته است.
حجت‌الاسلام محمد سبحانی‌نیا روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه رفتار امام علی (ع) در شیوه زمامداری بدون وجود حایل(مانع) بین خود و مردم با احساس نزدیکی و بی‌پیرایگی آن حضرت با آنان بود، افزود: بر پایه روایت صفحه ۴۴۹ از کتاب اَمالی شیخ صدوق ضرار بن ضمره از خواص اصحاب علی (ع) به درخواست اجباری معاویه در وصف آن حضرت را «به خدا سوگند دوراندیش و نیرومند بود، سخنانش روشنگر حق از باطل و حکمش عادلانه بود، علم از اطراف او می‌بارید و حکمت از رفتارش نمودار بود... به خدا سوگند که او در میان ما مانند یکی از ما بود، هرگاه به سوی او می‌آمدیم به ما نزدیک می‌شد و وقتی او را دعوت می‌کردیم، می‌پذیرفت و هرگاه از او پرسش می‌کردیم پاسخمان می داد...» معرفی کرد.
نبود فاصله از مردم در اندیشه سیاسی حکومت علوی
وی با اشاره به اینکه در اندیشه سیاسی حضرت علی (ع) «احتجاب» و فاصله گرفتن از مردم، ستم به آنان و ظلم به خود زمامدار است، تصریح کرد: احتجاب، پیوند زمامداران را با مردم قطع یا سست و زمامداران را از آگاهی‌های لازم محروم می‌کند.
به گفته وی، طبق صفحه ۲۰۲ جلد دوم تاریخ یعقوبی، قطع ارتباط با مردم موجب عذاب و آتش دنیا و آخرت است و هیچ آتشی همچون جدایی زمامداران و مردم، نظام‌سوز نیست.
مدرس دانشگاه کاشان با یادآوری نامه امیر مؤمنان علی (ع) به قیس بن سعد بن عباده فرماندار آذربایجان اظهار داشتت: آن حضرت خطاب به این فرماندار فرمود: «پس، از مردم روی پنهان مدار و حجاب از پیش خود بردار و در خانه‌ات را بر روی همگان باز نگه دار، و تکیه‌گاهت حق و حقیقت باشد، زیرا آن‌کس که با حق همراه باشد، از عدالت منحرف نمی‌شود و نزدیکان و خواص را بر سایرین مقدم نمی دارد. و از هوای نفس و خواهش‌های نفسانی پیروی مکن که پیروی هوای نفس تو را گمراه می‌کند و از راه خدا باز می‌دارد. همانا آنان که از راه خدا منحرف می‌شوند برای ایشان عذاب و شکنجه‌ای سخت است، زیرا روز حساب را فراموش کرده و از یاد برده‌اند.»
امام علی(ع) رسیدگی به شکایت‌ها را به دیگری واگذار نمی‌کرد
حجت‌الاسلام سبحانی‌نیا با تاکید بر اینکه امام علی(ع) در زمان خلافت، رسیدگی به شکایت‌ها را به فرد دیگری واگذار نمی‌کرد، ادامه داد: آن حضرت روزهای بسیار گرم که مردم به طور معمول نیمروز در خانه‌های خود استراحت می‌کردند بیرون دارالاماره در سایه دیوار می‌نشست تا هر فردی شکایتی داشته باشد بدون واسطه و مانع، آن را تسلیم کند.
وی با یادآوری حرکت امیرالمومنین(ع) در کوچه و خیابان‌ها و تجسس و رصد اوضاع عمومی از نزدیک، اضافه کرد: بر پایه یکی از داستان‌های صفحه ۱۲۵ جلد یکم کتاب داستان راستان شهید مطهری، آن حضرت یکی از روزهای بسیار گرم، خسته و عرق کرده در حال مراجعه به مقر حکومت، زنی را منتظر دید که برای شکایت از ظلم شوهرش، بیرون کردن او از خانه و تهدید به کتک برای دادخواهی نزد آن امام آمده است.
به گفته وی، حضرت علی(ع) در این خصوص سخنانی با این مضمون بیان کرد که به خدا قسم نباید رسیدگی به دادخواهی مظلوم را تأخیر انداخت و با گرفتن حتمی حق مظلوم از ظالم رعب ظالم را از دل مظلوم بیرون کرد تا بتواند با کمال شهامت و بدون ترس و بیم در مقابل ظالم حق خود را مطالبه کند.
عضو هیات علمی دانشگاه کاشان با اشاره به عزیمت امام علی(ع) به اتفاق آن زن به در خانه آنان و سووال از شوهرش که چرا به همسرش ظلم کرده و کتک زده و باید با او مهربان باشد، اضافه کرد: اما شوهر زن بدون شناختن حضرت با بدرفتاری به امام گفت به او چه مربوط است و حالا که تو را برای حمایت و شفاعت آورده او را زنده زنده آتش خواهد زد.
حجت‌الاسلام سبحانی‌نیا با بیان اینکه امام علی(ع) با برآشفتن از گستاخی جوان و بیرون کشیدن شمشیر از غلاف به او فرمود در پاسخ اندرز و امر به معروف و نهی از منکر من این طور جواب می‌دهی و به صراحت زنت را تهدید به سوزاندن می‌کنی «خیال کرده‌ای دنیا این قدر بی حساب است!؟» اظهار داشت: با بلندشدن فریاد امیرالمومنین(ع)، جمع شدن مردم و تعظیم به آن حضرت جوان مغرور تازه متوجه شد با چه کسی مواجه شده است، خود را باخت و به التماس افتاد که آن حضرت او را ببخشد؛ آن مرد به خطای خود اعتراف کرد و قول داد مطیع و فرمانبردار زنش باشد و البته امام از زن نیز خواست با رفتار خود، شوهرش را به چنین اعمالی وادار نکند.
وی خاطر نشان کرد: این نقل تاریخی نشان می‌دهد حضرت علی(ع) در زمان خلافت، خودش رسیدگی به شکایت‌ها را به عهده می‌گرفت و ساده‌زیستی و نداشتن تشریفات از سوی آن حضرت به گونه‌ای بود که مردم کوچه و بازار او را نمی‌شناختند.
آموختن نادان و گفت وگو کردن با دانا در مراجعه حاجتمندان
مدرس گروه معارف دانشگاه کاشان با اشاره به سفارش امام علی(ع) به قثم بن عباس، والی مکه در نامه ۶۷ کتاب شریف نهج‌البلاغه طبق ترجمه شهیدی صفحه ۳۵۲ یادآور شد: آن حضرت در این نامه می‌فرماید «بامداد و شامگاه برای آنان مجلس ساز. آن را که فتوا خواهد، فتوا ده و نادان را بیاموز و با دانا به گفت وگو پرداز و جز زبانت، (چیزی) پیام رسان مردمان نباشد و جز رویت، دربان. هیچ حاجتمند را از دیدار خود محروم مگردان، چه اگر در آغاز از درگاه تو رانده شود و در پایان حاجت او برآورده شود، تو را نستایند.»
وی، توصیه امام به مالک اشتر یار صمیمی آن حضرت را بر پایه نامه ۵۳ صفحه ۳۳۷ از ترجمه شهیدی خاطر نشان کرد: آن حضرت می‌فرماید «فراوان خود را از رعیت خویش پنهان مکن؛ که پنهان شدن والیان از رعیت، نمونه‌ای است از تنگ خویی و کم اطلاعی در کارها و نهان شدن از رعیت، والیان را از دانستن آنچه بر آنان پوشیده است، باز دارد. پس کار بزرگ نزد آنان خرد به شمار آید و کار خرد بزرگ نماید. زیبا زشت شود و زشت زیبا و باطل به لباس حق در آید و همانا والی، انسانی است که آنچه را مردم از او پوشیده دارند، نداند و حق را نشانه‌ای نبود تا بدان، راست از دروغ شناخته شود.»
امام علی(ع) منتظر گزارش مسولان نبود
حجت‌الاسلام سبحانی‌نیا با تاکید بر توجه آشکار امیرالمؤمنین(ع) نسبت به وضعیت بازار، روند عملکرد و قیمت‌های آن با نظارت گسترده و فراگیر مستقیم یا غیرمستقیم، ادامه داد: آن حضرت منتظر گزارش مسوولان نبود، بلکه خود از نزدیک وضع معیشت مردم و خرید و فروش آنان را مشاهده می‌کرد.
به گفته وی، طبق روایت امام حسین(ع) پدر بزرگوارش امیرالمؤمنین(ع) سوار بر مرکب خود با بازدید از تمامی بازارهای کوفه از جمله بازار خرمافروشان فرمود «همان‌گونه که خرماهای خوب را در معرض دید می‌گذارید خرماهای بد را نیز در معرض دید بگذارید.» یا در بازر ماهی‌فروشان که فرمود «غیر از ماهی حلال گوشت نفروشید و از فروش ماهی‌هایی که در دریا مردند و موج آنها را بیرون آب انداخت، خودداری کنید.»
وی اضافه کرد: حتی امام علی(ع) رایج شدن سوگند به ویژه قسم دروغ در تجارت را نهی کرده و با صدای بلند فرمود: «در این بازارها قسم خوردن متداول شده است. قسم‌هایتان را با صدقه درهم آمیزید و از قسم خوردن خودداری کنید. همانا خداوند عز و جل کسی را که قسم دروغ بخورد، منزه نخواهد نمود.»
شهرستان کاشان از ۲۱ مهر ۱۳۹۹ به مدت ۲ سال به عنوان نخستین پایتخت نهج‌البلاغه کشور نام‌گذاری شده است؛ افزون بر ۵۰ نفر حافظ نهج‌البلاغه، یک هزار و ۲۰۰ نفر حافظ بخش‌هایی از این کتاب ارزشمند، ۲۰۰ نفر حافظ کل قرآن مجید و ۱۵ نفر حافظ کل صحیفه سجادیه در شهرستان کاشان آموزش دیده‌اند.
نظر شما :