اثر عضو هیات علمی دانشگاه کاشان نامزد نهایی سی و هفتمین دوره جایزه کتاب سال شد

کتاب تصوف ایرانی و عزاداری عاشورا نوشته دکتر محمد مشهدی نوش‌آبادی عضو هیات علمی دانشگاه کاشان نامزد نهایی سی وهفتمین دوره جایزه کتاب سال در گروه دین شد.

سی و هفتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، با هدف شناسایی و معرفی کتاب‌های برتر، حمایت و تشویق مؤلفان، مترجمان، مصححان و ناشران سراسر کشور و ارتقای فرهنگ جامعه اسلامی، حفظ استقلال و هویت فرهنگی در بهمن ماه ۱۳۹۸ برگزار می شودکه نامزدهای نهایی سی وهفتمین دوره جایزه کتاب سال در گروه دین در ۵ موضوع کلام، اخلاق، عرفان، سیره معصومین (علیهم السلام) و ادیان دیگر توسط دبیرخانه این جایزه معرفی شدند.

در موضوع عرفان دو کتاب «کتاب شمس تبریز»، تألیف مهدی سالاری نسب، تهران: نی، ۱۳۹۷ و «تصوف ایرانی و عزاداری عاشورا: نقش صوفیه، اهل فتوت و قلندریه در بنیان‌گذاری آیین‌های محرم»، تألیف محمد مشهدی نوش‌آبادی، اصفهان: آرما، ۱۳۹۶ در فهرست نامزدهای سی و هفتمین دوره جایزه کتاب سال قرار گرفتند.

دکتر مشهدی در این کتاب که به نقش صوفیه، قلندریه و اهل فتوت در پایه گذاری آیین های محرم می پردازد، ابتدا ضمن معرفی موضوع و مرور منابع، سابقه عزاداری را در سنت اسلامی و ایرانی مطرح کرده است، سپس درخصوص اهل فتوت، گرایش‌های آیینی فتوت‌نامه سلطانی، قلندران و گرایش‌های آیینی و شیعی قلندرنامه‌ها طرح بحث کرده، و در فصولی مجزا، آیین‌های عزاداری محرم که اهل فتوت و قلندریه در آن نقش ایفا کرده‌اند را بررسی کرده است، این آیین‌ها عبارت اند از؛ سقایی، جریده برداری، سنگ زنی، توغ‌برداری، نخل برداری و قمه زنی.

همچنین در فصلی به نقش صوفیان صفوی در گسترش آیین‌های محرم و در فصول پایانی به نقش صوفیه در هنرهای آیینی مربوط به واقعه عاشورا، همچون قصه‌خوانی و نقالی، روضه خوانی و تعزیه‌خوانی پرداخته است. وی همچنین به اصطلاحات و موضوعات عزاداری مرتبط با تصوف مانند تکیه، بابا، دسته های حیدری و نعمتی اشاره کرده است.

مشهدی نوش آبادی در جمع بندی مباحث بیان کرده است که گروه‌های صوفیه، قلندریه و اهل فتوت هم بابت انتقال این آیین‌ها از فرهنگ ایرانی و شرقی به فرهنگ شیعی و هم از جهت بنیان‌گذاری آیین‌ها تاثیری اساسی در ایجاد و گسترش آیین های محرم در ایران داشته اند.

کتاب «تصوف ایرانی و عزاداری عاشورا؛ نقش صوفیه، قلندری، و اهل فتوت در بنیان‌گذاری آیین‌های محرم،» در ۴۰۰ صفحه و در قطع رقعی  به چاپ رسیده است که این کتاب امسال جایزه کتاب سال عاشورا را نیز بدست آورده بود.