نظام رتبه‌بندی شانگهای
ایده اولیه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی جهان توسط دانشگاه شانگهای جیاتانگ در سال 1998 پایه‌گذاری گردید. طرح این ایده در پاسخ به دغدغه رئیس جمهور وقت چین بود که تأکید داشت تعدادی از دانشگاه‌های چین بایستی در سطح بین‌المللی فعال باشند و در شمار دانشگاه‌های برتر جهان محسوب شوند؛ بنابراین در راستای دستیابی به هدف فوق، سیاستگذاران چینی تصمیم گرفتند ابتدا مدلی برای رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان طراحی نمایند و سپس با بهره‌گیری از نتایج آن، نخست جایگاه‌های چین در مقایسه با سایر دانشگاه‌های جهان مشخص شود، دوم نقاط قوت و ضعف دانشگاه‌های چین بر اساس نتایج حاصل شناسایی شود و در نهایی برای بهبود وضعیت و ارتقای جایگاه دانشگاه‌های چین در رتبه‌بندی جهانی اقدام‌‍‌های لازم تدوین گردد. از این روز طی پروژه‌ای به دانشگاه شانگهای جیاتانگ مأموریت داده شد دانشگاه‌های جهان را رتبه‌بندی کند و جایگاه دانشگاه‌های چینی را در سطح جهانی مشخص نماید. در واقع هدف این رتبه‌بندی اندازه‌گیری فاصله و شکاف دانشگاه‌های چین و دانشگاه‌های برتر دنیا و همچنین برنامه‌ریزی در جهت کاهش فاصله و بهبود کیفیت دانشگاه‌های چینی و ارتقای جایگاه آنها در سطح بین‌المللی بود.
سرانجام نتایج رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان توسط نظام رتبه‌بندی دانشگاه شانگهای که به رتبه‌بندی علمی دانشگاه‌های جهان شهرت یافت، برای اولین بار در سال 2003، در سطح بین‌المللی منتشر گردید و از آن سال به بعد به طور سالانه به روز می‌شود. نظام رتبه‌بندی علمی دانشگاه‌های جهان بر مبنای این فرض که نمی‌توان همه دانشگاه‌های جهان را با هم مقایسه کرد، تمرکز و جامعه هدف خود را بر دانشگاه‌های تحقیقاتی برتر دنیا قرار داده است. مجله اکونومیست در سال ۲۰۰۵ این رتبه‌بندی را به عنوان رتبه‌بندی با بیشترین استفاده از تحقیقات دنیا توصیف نمود. به طور کلی دانشگاه‌های که دارای جایزه نوبل، پژوهشگران دارای استناد بالا با مقاله های منتشرشده در مجله‌های nature و science هستند در این رتبه‌بندی مورد بررسی قرار میگیرند. علاوه بر این دانشگاه‌هایی که دارای تعداد زیادی مقاله‌های نمایه‌شده در نمایه گسترده استنادی علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی هستند نیز توسط این نظام رتبه‌بندی، مورد ارزیابی قرار میگیرند، بنابراین از بین دانشگاه فعال جهان حدود 1200 دانشگاه در این رتبه‌بندی بررسی میشوند و در نهایت در جدول رتبه‌بندی لیست 500 دانشگاه برتر دنیا منتشر می‌شود. یکی از ویژگی های ممتاز ARWU، متدولوژی جهانی و کاربرپسند آن است. این موسسه علاوه بر رتبه‌بندی دانشگاه‌ها، در طرحی به نام GRUP به دنبال گردآوری مستمر اطلاعات ۱۲۰۰ دانشگاه در پایگاه داده است.
مهمترین منابع گردآوری داده‌های نظام رتبه‌بندی شانگهای وب سایت جایزه نوبل، وب سایت مدال فیلدز، پژوهشگران پر استناد موسسه تامسون رویترز، پایگاه استنادی وب علوم و پرسشنامه پر شده توسط دانشگاه‌ها است.
مؤسسه‌هایی در این نظام ارزیابی میشوند که شمار انتشارات آنها از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ در پایگاه «اینسایت» که تحلیلگر داده‌های نمایه‌نامه «وب آو ساینس» است، ۲۵ تا ۲۰۰ مقاله باشد.
نظام رتبه‌بندی شانگهای علاوه بر انتشار رتبه کلی دانشگاه‌ها در بخش حیطههای گسترده و موضوعات خاص (۵۲ حوزه موضوعی (شش موضوع در علوم طبیعی، چهار موضوع در علوم زیستی، ۲۲ موضوع در مهندسی، شش موضوع در علوم پزشکی، و ۱۴ موضوع در علوم اجتماعی) بر پایه پنج سنجه گوناگون نیز دانشگاه‌های برتر را معرفی می‌کند.