عضو هیات علمی دانشگاه کاشان: عقل نباید تنها منبع استنباط حکم شرعی باشد

عضو هیات علمی دانشگاه کاشان و استاد فقه و حقوق گفت: عقل نباید تنها منبع استنباط حکم شرعی باشد، بلکه باید نقش شناخت حکم شرعی را نیز به آن واگذار کنیم و عقل بگوید چه چیزی حکم شرعی نیست.

به گزارش قم نیوز سعید قماشی در پنل روش شناسی فقه پشتیبان قانون در قبال واقعیت‌های اجتماعی سومین کنفرانس بین المللی فقه و قانون که در مرکز فقهی ائمه اطهار برگزار شد، گفت: در مرور تجربه 40 ساله حکومت اسلامی باید این را بررسی کنیم که از ظرفیت فقه به درستی استفاده نشده یا این که ظرفیت فقه بیش از این نبود؟

قماشی با اشاره به اینکه راهکارهایی که در گذشته در نسبت فقه وقانون اتخاذ شده تعمیر فقه بوده تا دگرگونی آن اضافه کرد: تا زمانی که روش استنباط فقهی متحول نشود نمی‌توانیم به دگرگونی دست پیدا کنیم و روش تعمیر ادامه خواهد یافت.

وی با اشاره به اینکه باید ظرفیت عقل را در فقه  افزایش دهیم گفت: عقل نباید تنها منبع استنباط حکم شرعی باشد، بلکه باید نقش شناخت حکم شرعی را نیز به آن واگذار کنیم و عقل بگوید چه چیزی حکم شرعی نیست.

این استاد فقه و حقوق لازمه‌ افزایش نقش عقل را پذیرش حجیت ظنون ومعرفت های عقلی دانست و گفت: معرفت‌های عقلی چنان چه استحصال آن روشمند باشد می‌تواند کاشف از واقع باشد.

قماشی با اشاره به اینکه باید ممنوعیت خودساخته استفاده از ظنون عقلی مرتفع شود ادامه داد: همان طور که بنای عقلا خبر واحد را حجت می‌داند، بنای عقلا می‌تواند حجیت ظنون عقلی را نیز اثبات کند. غالب علما معتقدند در حجیت ظهور، ظن نوعی کافی است. اما من معتقدم برای حجیت ظهور، ظن شخصی فقیه نیز لازم است.

وی بیان کرد: مشکل روایات جعلی، مشکل روایات دچار اشتباه نقل، مشکل بعضی روایات که موضوع تاریخی دارند، مشکل بعضی روایات که به اقتضای موضوع آن نمی‌توان به یک خبر اکتفا کرد، ظن شخصی فقیه را نیز ضروری می‌کند.

عضو هیات علمی دانشگاه کاشان با اشاره به اینکه قبح امری وجدانی است اضافه کرد: شناخت قبیح عقلی است. عقل می‌تواند به ما بگوید حکم خداوند چه نبوده است.