سخنرانی شگفتی‌های گیاهان کویری ایران در ششمین جلسه سخنرانی‌های ماهانه دانشگاه

سلسله کرسی‌های آزاد‌اندیشی زنگ اندیشگاه با عنوان "شگفتی‌های گیاهان کویری ایران" با حضور جمعی از محققان و پژوهشگران در دانشگاه کاشان برگزار شد.

دکتر حسین آخانی استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران در این نشست با اشاره به اینکه ایران کشور وسیعی است که بخش عمده آن را مناطق کویری تشکیل می‌دهد افزود: گیاهان کویری ایران در طیف وسیعی از خاک‌ها و شرایط دشوار زیستی تکامل پیدا کرده اند.

وی اظهار داشت: در سال های اخیر به دلیل استفاده نادرست از زمین و کشاورزی غیر اصولی و فعالیت‌های مخرب متاسفانه منابع آبی محدود شده است.

وی تپه‌های ماسه‌ای، شوره‌زارها، کویرهای خشک سنگریزه‌ای و تپه‌های گچی را از جمله مناطق کویری ذکر کرد و افزود: ساختار و عملکردهای سازشی و ساختار خاص ریشه این گیاهان و پوشش موسیلاژی از ویژگی‌های تپه های ماسه ای است.

استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: ساقه گوشتی، برگ گوشتی، ترشح کنندگان نمک و گچ دوست‌ها و آهک دوست‌ها از ویژگی گروه گیاهان خاک شور است.

وی گیاه گز را از جمله گونه‌های گیاهی در مناطق کویری ذکر کرد و افزود: حدود 30 نوع گونه گیاهی گیاه گز در ایران وجود دارد که با شرایط آب و هوایی مناطق کویری سازگار است.

دکتر آخانی اهمیت غده‌های نمکی در سازش‌پذیری و ترشح مواد جاذب رطوبت که باعث ایجاد محیط مرطوب در برگ شده و تقویت محیط غنی از دی اکسید‌کربن در برگ را از ویژگی‌های گیاه گز ذکر کرد.

وی گیاه سالیکورنیا را دومین گونه گیاهی در مناطق کویری دانست و افزود: گیاهان کویری دارای فتوسنتز چهار کربنه هستند و گیاهان کویری به عنوان عوامل تثبیت‌کننده خاک می توانند از ریزگردها جلوگیری و مناطق بیابانی را حفظ کنند.

دکترآخانی به یک هزار و 800 گونه گیاهی در ایران اشاره کرد و افزود: 24 درصد از گونه‌های گیاهی بومی و حدود 500 گونه گیاهی نیز در خاک‌های شور زندگی می‌کنند و این برای حل بیابان‌زایی مورد استفاده قرار می گیرند.

وی خاطر نشان کرد: گیاهان کویری با توجه به اینکه در طول میلیون‌ها سال در شرایط سخت بحرانی تکامل پیدا کردند نیاز آبی کمتری به آب دارند و می‌توانند در شرایط گرمای کشور و بحران آب بقا داشته باشند.

استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران مدیریت درست را لازمه حل بحران آب دانست و اظهار داشت: می‌توان با تدبیر از ظرفیت دانشگاه‌ها و ارائه تحقیقات و مقالات علمی و پژوهشی در راستای مدیریت صحیح آب بهره‌برد، تا مشکل کم آبی به شکل وضعیت خیلی خطرناک بروز نکرده چاره اندیشی کرد.