دکتر منوچهر متکی در دانشگاه کاشان: رژیم صهیونیستی ۶۳ سال نتوانست مشروعیتش را به ملت‌ها بقبولاند
منوچهر متکی وزیر امور خارجه سابق کشورمان در جمع دانشجویان دانشگاه کاشان در برنامه‌ای باعنوان «مرگ فرعون»که به همت جامعه اسلامی دانشجویان و بسیج دانشجویی دانشگاه کاشان در تالار فیض دانشگاه برگزار شده بود، به تشریح تحولات منطقه پرداخت.
وی در ابتدا با بیان اینکه این روزها شصت و سومین سالگرد وقوع قصه پرغصه فلسطین و روز نکبت و اعلام تشکیل حکومت غیر مشروع صهیونیستی اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی را سپری می‌کنیم، گفت: رژیم صهیونیستی در طی 63 سال نتوانست مشروعیت خود را به ملت‌های عربی، مسلمان و افکار آزاده جهان بقبولاند.
متکی در عین حال یادآور شد: البته 63 سال تاریخ پرفراز و نشیب مملو از جنایات، تجاوزات، جنگ‌ها، تحمیل‌ها و کشتارهای وحشیانه و ترور به نام این رژیم در منطقه ثبت شد.
وزیر خارجه سابق اظهار داشت: رژیمی که روزی داعیه از نیل تا فرات را داشت امروز زبون‌تر از هر زمان دیگری با نگرانی و دلهره آنچه را در منطقه می‌گذرد، نظاره می‌کند.
متکی با اشاره به جمعیت عظیم صدها هزار نفری از مردم این منطقه که طی روزهای اخیر در اعتراض به رژیم صهیونیستی به خاطر غصب، اشغال و اسارت فلسطین مظلوم به راه افتادند، گفت: این رژیم ظرف چند روز گذشته صدها کشته را در کارنامه خود ثبت کرده است.
وزیر خارجه سابق این دغدغه و دستپاچگی رژیم صهیونیستی را در ارتکاب جنایات جدید نشانگر عمق سونامی اجتماعی دانست که در این منطقه در حال شکل‌گیری است.
وی با طرح این سؤال که چه اتفاقی افتاده؟ اظهار داشت: اینها همه چیز را تنظیم و تمام صحنه و چینش‌های لازم را انجام داده بودند و صدایشان در آسمان‌ها بلند بود که همه ملک جهان زیر پر آنهاست و حکومت‌ها را یکی پس از دیگری تسلیم محض اراده خود کرده بودند.
متکی ادامه داد: اینها امپراطوری 500 ساله عثمانی را که از یکسو تا دروازه‌های وین و از سوی دیگر از شمال آفریقا تا الجزیره و در خاورمیانه تا فلسطین اشغالی و پرده‌داری خانه کعبه را در اختیار داشت، به حکومت لائیک در ترکیه تبدیل کردند و 15 سال پیش نیز طراحی کردند که قذافی را که به نظر می‌رسید قابل کنترل نباشد مطیع و همراه خود کنند و نخستین کشور عربی را با حکومتی شکل دادند که حجاب را در آن کشور ممنوع کنند.
وزیر خارجه سابق اضافه کرد: تمام صحنه تسلیم آنها بود و اگر یکی دو جا صدایی در مخالفت با آنها مطرح می‌شد، آنها را گرفتار مسائل داخلی می‌کردند که از جمله سودان را با تجزیه دارفور و سوریه را به شکلی دیگر مشغول کردند و بقیه تسلیم محض بودند.
وی ادامه داد: تصورشان این بود که انقلاب اسلامی ایران را مهار کردند. 30 سال گذشته با اقسام طراحی‌ها فکر کردند که شرایط را به دست گرفتند اما خداوند از جایی که گمان نمی‌کردند قدرت‌نمایی خود را انجام داد.
وزیر خارجه سابق با ذکر این نکته که کسی در منطقه پیش‌بینی وقوع این تحولات را نکرده بود، خاطرنشان کرد: برخی‌ها عنوان کردند که آمریکایی‌ها این قیام‌ها را طراحی کردند، اما اینچنین نبود. آمریکایی‌ها نمی‌خواستند که چینشی که به نفع آنهاست، را به هم بزنند.
متکی اضافه کرد: در 4 ماه گذشته این قیام‌ها روز به روز منظم‌تر و مطالبات مردم مشخص‌تر و منسجم‌تر و البته دشمن عصبانی‌تر شده‌اند.
وزیر خارجه سابق با طرح این پرسش که چرا گفته می‌شود این حرکات بیداری اسلامی است؟ خاطرنشان کرد: با رصد شعارها می‌توان به این نکته پی برد.
وی با بیان اینکه جریان‌های ملی‌گرا و دیگر جریان‌ها در این کشورها وجود دارند، یادآور شد: اما بستر و غلبه بر اسلام است و از بحرین تا لیبی این بسترها پررنگ‌تر می‌شود.
متکی اضافه کرد: آمریکایی‌ها آنچنان محور اصلی خاورمیانه یعنی مصر را پولادین کرده بودند که هیچ کس گمان نمی‌کرد این دیواره سربین شده‌‌ای که ورثه خلف فرعون‌ها در آن، جا گرفته بودند و بی‌محابا استقلال کشور و عزت عرب و مسلمان را به تاراج گذاشته بودند، فرو بریزد.
وزیر خارجه پیشین با اشاره طراحی‌هایی که حاکمان کشورهای منطقه از جمله حسنی مبارک در مقابله با این قیام‌ها به کار گرفته‌اند، خاطرنشان کرد: طراحی‌هایی که در مقابله با مردمشان به کار بردند شبیه طراحی‌هایی بود که شاه در ایران به کار برد، از جمله تغییر نخست‌وزیر و به راه‌انداختن چماقدار در شهرها و روستاها و....
وی اضافه کرد: این حکمرانان با جلال و جبروتی که درست کرده بودند و وابستگی به اربابانشان اوج دیکتاتوری را در کشورهایشان حاکم کرده بودند و در چنین فضایی بود که این حرکات و قیام‌ها شکل گرفت.
وزیر خارجه سابق در خصوص تعامل غرب با این قیام‌ها و انقلاب‌ها نیز با بیان اینکه بهت غرب را می‌توان به خوبی فهمید، اظهار داشت: اتخاذ مواضع گوناگون و بعضاً متضاد، گویای این است که صورت مسئله را نفهمیده و جدی نگرفته‌اند البته حکومت‌های این کشورها نیز در آغاز راه این قیام‌ها را جدی نگرفته بودند.
متکی به مواضع کلینتون، اوباما و رابرت گیتس اشاره کرد و افزود: با نگاهی به این مواضع می‌توان متوجه شد که آنها صورت مسئله را متوجه نشدند و علاوه بر آن نمی‌دانند که با این پدیده چگونه برخورد کنند؛ اگرچه در حال حاضر تمام توان خود را بسیج کردند.
وی در ادامه سخنانش با ذکر این نکته که آنها نمی‌دانند با ایران در این ماجرا چگونه برخورد کنند، گفت: در روزهای نخست مولن، کلینتون و گیتس عنوان می‌کردند که ما این تحولات را بررسی کردیم و ردپایی از دخالت ایران وجود ندارد زیرا آنها نمی‌خواستند این تداعی به وجود بیاید که این حرکات رنگ و بوی انقلاب اسلامی دارد اما نهضت که جلوتر رفت شاهد نماز جماعت‌ها و شعارها بودند و شعاری در تمام حوزه‌های عربی جای خود را باز کرد و آن این بود «الشعب یرید اسقاط النظام».
وی با بیان اینکه عربستان و اعضای شورای همکاری خلیج فارس به کجا می‌روند، به دنبال عامل خارجی می‌گردند، اظهار داشت: در این نهضت هیچ دخالت خارجی وجود ندارد. 2 سال پیش علی عبدالله صالح رئیس جمهور یمن در خصوص تحولات کشورش، ایران و دیگران را متهم می‌کرد اما آیا در تظاهرات صدها هزار نفری یمن یک ایرانی و خارجی را یافتند؟
به گفته وی، شورای همکاری خلیج فارس بیهوده به دنبال عوامل خارجی می‌گردد چرا که در مردم تحولی ایجاد شده و آنها معترض هستند و انتظار دارند که صدایشان شنیده شود.
متکی خطاب به عربستان و شورای همکاری خلیج فارس گفت: چرا خودتان را فریب می‌دهید و ایران را تهدید جلوه می‌دهید؟ چرا به بیراهه می‌روید؟
وزیر خارجه پیشین اضافه کرد: آل خلیفه عرضه کشورداری و پاسخگویی به مطالبات مردمش را ندارد و به همین خاطر از ارتش عربستان برای سرکوب مردم دعوت می‌کند.
متکی تصریح کرد: غرب باید به این تناقض‌کاری‌ها در منطقه پاسخ دهد.
وی بر تدوین رساله‌هایی در حوزه‌های حقوقی و علوم سیاسی پیرامون قیام‌های منطقه و بررسی این قیام‌ها از زاوایای مختلف و برخورد غرب با آن تأکید کرد.
وزیر خارجه پیشین در خصوص تأثیر این قیام‌ها بر اروپا و اینکه گفته می‌شود اروپا ظرفیت‌های به هم ریختن را دارد یا خیر نیز پاسخ داد: بله. اروپا 10 سال است که سیاست خارجی ندارد و مردم اروپا این سؤال را مطرح می‌کنند که چرا دولت‌هایمان اینگونه تسلیم سیاستهای کاخ سفید هستند و چرا استقلال نداریم، مگر ما رنسانس را به وجود نیاوردیم.
متکی با اشاره به اظهارات دوگل مبنی بر اینکه ملت فرانسه دوست ندارد رئیس کشورش به کشوری دیگر تکیه دهد، گفت: این در حالی است که سارکوزی در دوران بوش بسیار با سیاستهای وی همراهی می‌کرد که بر این اساس و در راستای استقلال این کشور و مخالفت با سیاستهای سارکوزی، شاهد نهضتی در فرانسه بودیم.
متکی در ادامه به تسلیم پذیری سران اروپایی نسبت به رژیم صهیونیستی اشاره کرد و گفت: در دیدارهای سران اروپا با سران این رژیم شاهد هستید که چگونه طلبکارانه با اروپایی‌ها برخورد و برای آنها دستورالعمل صادر می‌کنند.
وزیر امور خارجه پیشین در این خصوص به سفری که به پرتغال داشت، پرداخت که در آن سفر، سفیر رژیم صهیونیستی طی سخنانی نسبت به سفر وزیر خارجه ایران معترض شده بود و افزود: در پی این اقدام وزیر خارجه پرتغال سفیر رژیم صهیونیستی را به سفارت احضار کرد و به وی اعلام شد که پرتغال در روابط با دیگر کشورها از دولت‌های دیگر دستور نمی‌گیرد.
متکی افزود: جوانان آلمانی این سؤال را مطرح می‌کنند که پدران ما اقداماتی را انجام دادند، چرا ما به عنوان نسل‌های بعدی باید تحقیر شویم؟
وزیر پیشین امور خارجه با بیان اینکه قیام‌های کنونی منطقه در حال حاضر به اهداف اولیه خود رسیده یکی از این اهداف را پی بردن ملت‌های منطقه به قدرت خود عنوان کرد و گفت: در این کشورها کسی قبلا جرأت کمترین حرکتی را نداشت و بر این جوامع، خاکستر مرگ ریخته بودند و مردم در درون ناراحت بودند اما جرأت اعتراض نداشتند.
وی دستیابی دولت‌های این منطقه به این حقیقت که پوشالی هستند را از دیگر اهدافی خواند که این قیام‌ها به آن رسیده و افزود: علاوه بر این اگر فردا قیام‌ها پایان یابد و دولت‌های باقیمانده سر جایشان بمانند که البته نمی‌شود، به این نکته پی برده‌اند که دیگر مثل گذشته نمی‌توانند حکمرانی کرده و از گرده مردم سواری بگیرند.
متکی با اشاره به نقش کلیدی و الهام بخشی انقلاب اسلامی در ایجاد این تحولات خاطرنشان کرد: این در حالی بود که مردم و دولت ایران کمترین دخالت اجرایی و عملیاتی نداشتند.
وی افزود: مردم منطقه خودشان را با ملت ایران مقایسه می‌کردند که 32 سال است نماینده مجلس، رئیس جمهور و رهبرشان را خودشان انتخاب می‌کنند.
وزیر خارجه پیشین در ادامه سخنانش اظهار داشت: مطالبات این قیام‌ها در سه حوزه ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی تعریف می‌شود. در حوزه ملی مردم به سبک حکمرانی حکمرانانشان و نوع مناسبات بین حکمرانان و مردم معترضند. در حوزه منطقه‌ای به سیاستهای دولت‌هایشان در روابط منطقه‌ای و از همه مهمتر تسلیم‌پذیری در قبال رژیم صهیونیستی اعتراض دارند و در حوزه بین‌المللی خواستار تغییر مناسبات کشورهایشان با غرب و مشخصا اروپا و آمریکا هستند.
وزیر خارجه پیشین به طرح ابتکار عربی که شامل بازگشت آوارگان فلسطینی، پایتختی قدس شریف برای فلسطین و پذیرش مرزهای 1967 بود اشاره کرد و افزود: کدام یک از این موارد محقق شده است؟ 130 طرح در 40 سال گذشته برای موضوع فلسطین پیشنهاد دادند، کدام یک از آنها اجرا شده است؟
منوچهر متکی در ادامه به پرسش‌های دانشجویان دانشگاه کاشان پاسخ داد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا با توجه به عمیق شدن خیزش‌ها در منطقه، کشورهایی چون اندونزی، مالزی، پاکستان و آسیای مرکزی تلاش جدی در این راستا ندارند و چرا ایران نقش وحدت‌بخشی را در این زمینه ایفا نمی‌کند؟ که وی پاسخ داد: کشورهای دیگر در شرایط مبتنی بر بهت قرار دارند و نمی‌دانند چگونه تحولات را تحلیل کنند، البته در بین مردم این زمینه و علاقه‌مندی وجود دارد.
وی انحصاری بودن این قیام‌ها را در این دانست که تقریبا بی‌نیاز از حمایت‌های خارجی توانسته خود را معرفی و مردم مطالباتشان را مطرح کنند.
متکی با بیان اینکه احتمالا در قالب مردمی حرکت‌هایی را داشته باشیم، به تحرکات مسلمانان در اروپا و همچنین شبه قاره هند اشاره کرد و گفت: قذافی باید به عنوان جنایتکار جنگی معرفی شود.
وزیر خارجه پیشین پیشنهاد داد که جامعه دانشگاهی کشور کمیته حمایت از قیام‌های مردم عرب را ساماندهی و مردم نیز کمک کنند.
متکی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اینکه آیا آمریکایی‌ها این قیام‌ها را طراحی کردند؟ پاسخ داد: آمریکایی‌ها طراح این قیام‌ها نبودند؛ البته آمریکایی‌ها از دروازه لیبی و قیام این کشور عملاً سعی کردند که وارد صحنه شوند و تا قبل از آن نمی‌دانستند از کجا و چگونه وارد شوند و در بهت قرار گرفتند.
وی ادامه داد: در قضیه لیبی چند نکته نگرانی غرب را بیشتر می‌کند، یکی اینکه 10 الی 12 سال تلاش کردند تا قذافی را رام کنند. از سوی دیگر لیبی قلب شمال آفریقاست و یک ساعت تا اروپا فاصله دارد و اگر بنا باشد شمال آفریقا ناامن باشد، این ناامنی به همراه خود مهاجرت‌های فراوانی را به اروپا خواهد داشت و این باعث نگرانی اروپایی‌ها خواهد شد چرا که حدود 40 سال طول کشید تا توانستند مهاجرانی که از آفریقا به اروپا آمده بودند را ساماندهی کنند. علاوه بر این نفت لیبی نیز در اختیار آنها بود و قراردادهای آنچنانی با قذافی بسته بودند و به همین خاطر از منظر لیبی وارد شدند تا نظرات خود را بر این قیام حاکم کنند.
متکی با بیان اینکه به اعتقاد من قذافی قادر به ماندن در لیبی نخواهد بود، اظهار داشت: آتش این قیام‌ها زبانه جدیدی می‌کشد که این زبانه به اردن و عربستان نیز سرایت خواهد کرد.
وی در خصوص مصر نیز اظهار داشت: قیام مصر از سوی دیگران طراحی نشده بود البته مصر هنوز هم برای آمریکا و غرب مهم است. تاکنون مصری‌ها هوشمندانه شرایط را مدیریت و آرام آرام مطالبات خود را بیان می‌کنند.
وزیر خارجه پیشین در مورد تحولات سوریه نیز خاطرنشان کرد: در حوزه مطالبات داخلی و خواسته‌های مردم هیچ فرقی بین سوریه و بقیه کشورهای عربی نیست و دولت سوریه باید به مطالبات مردمش نیز توجه کند و با مردم تعاملی سازنده داشته باشد.
وی پاسخ اعتراض و سؤال مسالمت‌آمیز را مشت و درفش ندانست و گفت: افزایش تعداد کشته‌ها، خشم و نفرت تولید می‌کند.
وزیر خارجه سابق در عین حال به تفاوت سوریه با سایر کشورهایی که در آنها قیام صورت گرفته اشاره کرد و گفت: در سایر کشورهای عربی شاهد هیچ دخالت خارجی نیستیم اما سخنگوی دولت آمریکا درباره سوریه عنوان می‌کند که دولت سوریه نباید از کمک ما به مخالفان ناراحت باشد.
متکی یادآور شد: البته در حوزه منطقه‌ای و جهانی مواضع سوریه نسبت به رژیم صهیونیستی و آمریکا مترقی‌تر از بقیه کشورهای عربی است.
وزیر خارجه پیشین همچنین گفت: اگر این قیام‌ها به نتایج اولیه خود که تحقق مطالبات مردمی است، برسد، غرب دیگر در موضع ابتکار و فعال نخواهد بود. غرب در پرونده منطقه‌ای خود در 10 سال گذشته شکست‌های متعددی را ثبت کرده است، از جمله در 8 سال دوران بوش و 2 سال دوران اوباما. آنها در عراق و افغانستان موفق نبودند. آمریکایی‌ها آمدند که منطقه را اسیر بگیرند، ولی خودشان اسیر منطقه شدند.
وزیر خارجه پیشین در پاسخ به این سؤال که چرا ایران در قبال عربستان به خاطر کشتار مردم بحرین اقدام عملی انجام نداده است؟ گفت: دو ویژگی یعنی خودکفایی مردم بحرین در قیا‌مشان و مسالمت‌آمیز بودن حرکتشان باعث رسوایی حامیان آل خلیفه شده است. قیام مردم بحرین بی‌نیاز از کمک‌رسانی خارجی است چرا که اولین کمک‌رسانی خارجی بیشترین بهانه را به دست آل خلیفه برای سرکوب و برخورد بیشتر می‌دهد.
متکی افزود: ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران یک وظیفه داشتیم که حمایت خود را به طور عام بیان کنیم و در همین زمینه مقام معظم رهبری صراحتاً فرمایشاتی را در مشهد بیان کردند و وزارت خارجه بعد از آن سخنرانی، جدی‌تر وارد میدان شد و مواضعش را شفاف‌تر بیان کرد.
وی ادامه داد: ورود عملیاتی، اجرایی و نظامی ایران در بحرین کمکی به مردم این کشور نمی‌کند. البته حاکمان بحرین باید بدانند که اگر بیش از این فشارها را افزایش دهند ممکن است مردم بحرین راهکار دیگری را پیدا کنند.
وزیر خارجه پیشین تصریح کرد: عربستان بدون قید و شرط و سریعاً باید از بحرین خارج شود چرا که دخالت به لحاظ حقوقی هیچ مبنایی ندارد و عربستان به خاطر این وارد بحرین شده که زهر چشمی از مردم خودش بگیرد زیرا در آنجا دچار مشکل است.
وی محور ایران، ترکیه و مصر را مطرح کرد و گفت: این سه کشور می‌توانند در قبال تحولات منطقه نقش آفرینی کنند.
متکی در خصوص قطع رابطه با عربستان و برخی کشورها اظهار داشت: این اقدام برای آنها خوراک تبلیغاتی دخالت ایران را فراهم می‌کند و این در حالی است که ما هیچ گونه دخالت اجرایی و عملیاتی نداریم.
متکی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا فقدان یکپارچگی بین مسلمانان منطقه و نبودن رهبری مدبر موج پیروزی منطقه را کمرنگ نمی‌کند؟ اظهار داشت: نبود یکپارچگی یک نقص بوده که البته تا حد زیادی برطرف شده. شما هیچ وقت نمی‌توانستید مردم یمن را یکپارچه ببینید و معترضان در بحرین نیز هیچ وقت اینگونه به یکدیگر پیوسته نبودند اما به صورت نسبی الان وضعیت بهتر از گذشته است.
وی با بیان اینکه مردم این کشورها درصددند از عقل جمعی و نگاه‌های مشورتی استفاده کنند، پیشنهاد داد که در حال حاضر که یک رهبر کاریزماتیک برای این قیام‌ها وجود ندارد، انقلاب اسلامی دین خود را ادا کند و مجموعه مراحلی که از پیروزی انقلاب تاکنون طی شد در قالب یک مانیفست تعریف و در اختیار ملت‌های منطقه قرار داده شود.
متکی در پایان در پاسخ به سؤالی در خصوص امید بستن به اخوان‌المسلمین به عنوان شاخه‌ای از وهابیت، اظهار داشت: اخوانی‌ها از وهابیون متفاوت هستند. اربکان و اردوغان هر دو اخوانی هستند و حماس نیز شاگردان مکتب اخوان بودند.
وی در خصوص نحوه تعامل با این قیام‌ها که اکثریت آنها اهل سنت هستند، بر مشترکات تأکید کرد.
متکی در این زمینه به جنگ 22 روزه غزه اشاره کرد که عده‌ای به ایران به دلیل شیعه بودن نگاه خاصی داشتند و افزود: زمانی که پیام رهبر معظم انقلاب را در حمایت از غزه شنیدند، رهبر اخوان‌المسلمین عنوان کرد؛ «حبیب ما امام خامنه‌ای». علاوه بر آن زمانی که مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز جمعه مواضعشان را بیان کردند، در درون اخوان تأثیرات مثبتی را بر جای گذاشت.
نظر شما :