مشاهیر شهر کاشان

مشاهیر و نام‌آوران کاشی در دوره‌های مختلف و در علوم و فنون و هنر و ذوقیات فراوانند. در عرصه شعر کاشان شهره آفاق است و صدها دیوان شعر، از ظهور هزاران شاعر خوش‌ذوق در این منطقه نشان دارد.

تذکره‌های شاعران فارسی از دوران مختلف مملو از نام شاعران کاشی و نمونه شعر آنهاست. از همان دوران سلجوقی نمونه شعر برخی شاعران فارسی‌سرای‌سرای کاشی در کتاب «راحه‌الصدور» ابوبکر راوندی و دیوان عالم شیعی عربی سرا، ابوالرضای راوندی برجای مانده است.

از مشاهیر ادب کاشی که برخی از آنان به جز شعر و ادب در عرصه‌های دیگر بویژه حکمت و عرفان نیز صاحب رأی و نظر هستند عبارتند از: ملاحسن کاشی آملی، حکیم باباافضل مرقی، شمس‌الدین کاشانی از عصر ایلخانی، محتشم، کلیم، کامل، قاضی‌اسد و فیض کاشانی از دوره صفوی، صباحی بیدگلی، فتحعلی خان صبا، نظام‌وفای آرانی و ملافضلعلی نصرآبادی از دوره قاجاری، مشفق کاشانی، شاعر نوپرداز شهیر ایرانی سهراب سپهری و سپیده کاشانی از دوره معاصر.

اما مشاهیر حکمت و عرفان کاشان عبارتند از: عبدالصمد نطنزی، عبدالسلام کامویی از پیران مکتب تصوف عملی سهروردی، عزالدین محمود کاشانی صاحب مصباح الهدایه و عبدالرزاق کاشی عارف و مؤلف مشهور در عرفان و تصوف و مروج بزرگ مکتب ابن عربی و همچنین حکیم افضل‌الدین مرقی( باباافضل) حکیم متأله و از عارفان بزرگ مکتب باطن‌گرای هرمسی در ایران جملگی از عهد ایلخانی.

برجسته‌ترین مشاهیر اندیشه شیعی در کاشان نیز که تعدادشان بالغ بر صدها عالم صاحب تألیف می‌شود. عبارتند از: قطب راوندی از دوره سلجوقی، نصیرالدین کاشی از دوره ایلخانی، ملافتح‌الله و ملامحسن فیض کاشی از دوره صفوی، ملامهدی و ملااحمد نراقی و ملا حبیب‌الله شریف از دوره قاجاری.

اما از ریاضی‌دانان نامی کاشان نیز علاوه بر غیاث‌الدین جمشید نابغه زیاضی و نجوم سده نهم که در دوره حیات پربارش نظیر و بدیلی در شرق و غرب نداشت، می‌توان از عمادالدین یحیی از قرن هفتم و معین‌الدین کاشی از سده نهم یاد کرد.

از مشاهیر هنر کاشان باید از خاندان ابوطاهر کاشی از دوره ایلخانی یاد کرد که در چند نسل از خاندان خود خالق محراب‌های زرین‌فام‌ کاشی هستند که امروزه زینت‌بخش موزه‌های جهان است. همچنین از خوشنویسان و نقاشان باید به ابوزید کاشی نقاش و خطاط محراب‌های زرین‌فام ایلخانی آقارضا کاشی(رضا عباسی)  پایه‌گذار مکتب نقاشی دوره صفوی، صنیع‌الملک و کمال‌الملک هنرمندان بنام دوره قاجاری و پهلوی که در هنر نقاشی از پیشگامان محسوب می‌شوند یاد کرد[1].

 

[1]. درباره مشاهیر کاشان، ر.ک: بزرگان کاشان (دو جلد)، افشین عاطفی، کاشان، مرسل، 1381.